“Bunu zaten biliyoruz” diyeceksiniz. Tamam da, kapsamlı bir araştırma yepyeni boyutlar getirdi. Çalışmayı Londra’nın ünlü Imperial College’ı yürütmüş. 368.000 kişiye ait 38 yıllık sağlık sigortası kayıtlarını taramışlar. Ayrıca yaşadıkları ortamlardaki hava kirliliği bilgilerini inceleyip sağlık sorunlarıyla kirlilik arasında ilişki kurmuşlar. Sonuçlar açıkça gösteriyor ki, hava kirliliği etkisini uzun yıllar sonra bile gösterip ölüme neden oluyor.
Havadaki yüzer-gezer küçük parçacıkların yüksek olduğu yerlerde yaşamış olanlar bronşit, zatürree, amfizem, alerji gibi solunum hastalıkları ya da kalp krizi gibi kalp, damar sorunları ile çok daha fazla karşılaşıyorlar. Ayrıca etki uzun yıllar sürüyor; çünkü hava kirliliği kalıcı izler bırakıyor, tahribat yapıyor. Özellikle çocukların bünyesinde.
Araştırmanın çarpıcı sonuçlarından birine göre, 1971’de aşırı kirli ortamlarda yaşamış kişilerin büyük çoğunluğu yıllar sonra patlayan solunum ve kalp rahatsızlıklarından yaşamlarını yitirmişler. Öte yandan görülmüş ki, genel olarak hava kirliliği giderek artıyor; demek ki, etkisi daha da şiddetleniyor ve önümüzdeki yıllarda neden olacakları tahribat yüzünden ölüm oranları da aynı oranda artacak. Bu nedenle kamu yönetiminin hava kirliliğine karşı hızla etkili önlem alması gerekiyor.
Araştırma, göğüs hastalıklarına eğilen tıp dergisi olan “Thorax”da geçtiğimiz günlerde yayımlandı.
Böylesi bir sorun yalnızca İngiltere’yi vurmuyor. Bir çok ülkede görülüyor. Örneğin Çin’in büyük kentlerinde. Ya da ülkemizin bazı yerleşmelerinde, bazı mahallelerinde.
Bu açıdan dünyanın en berbat yerleşmelerinden biri Delhi. Küçük parçacıkların yarattığı hava kirliliği Dünya Sağlık Örgütü’nün ‘aşılması tehlikelidir’ diye tanımladığı üst sınırın 10 katı. Kent yönetimi çaresiz. Sonunda bir deneme yapmaya karar verdiler. Geçtiğimiz ayın ilk 15 gününde tek plaka – çift plaka uygulamasına başvurdular. Hava kirliliğinin fark edilir ölçüde azaldığı görüldü. Üstelik trafik de bir hayli rahatladı.
Kent yöneticileri denemeden memnun. Ancak bu uygulamayı sürekli kılmaya cesaret edemiyorlar. Toplu ulaşımın ya da bisiklet gibi alternatif ulaşımın şimdilik yetersiz olduğunu düşünüyorlar.
Başka türlü itirazlar da var: “Bu uygulama parası olanları iki otomobilli olmaya iteleyecek. Biri tek plakalı, öteki de çift plakalı. Bedelini dar gelirliler ödeyecek. Sağlıklarıyla.” Öte yandan endüstrinin neden olduğu kirlilik de söz konusu. Son yıllarda Delhi’de solunum hastalıklarında bariz bir artma saptanmış.
Aynı / benzeri konuda bazı eski Ekogazete yazıları: Hava kirliliği beyinde tahribat yapıyor. 16.1.2016 — Nefes aldığımız hava ölüm saçıyor. 16.5.2014 – Hava kirliliğinde Türkiye birinci. 25.3.23013
Atila Alpöge, Ekogazete, 13.2.2016 / Kaynak: Damian Carrington, The Guardian, 9.2.2016 – Mathilde Eslida, Jeune Afrique, 3.2.2016. [Bu yazıya bloğunuzda ya da sitenizde yer vermek istiyorsanız, yandaki bilgileri de (yazarı ve kaynakları) oldukları gibi taşımayı lütfen unutmayın.]
ekogazete 