Bazı ülkeler iklim değişimi nedeniyle büyük risk altında. İngiltere’de finansman analizleriyle tanınan ciddi bir firma böyle diyor. 193 ülkenin koşullarını 26 değişik göstergenin ışığında inceleyen firma ülkeleri dört risk grubunda toplamış: çok aşırı, büyük, orta ve az risk. Amaç yeni yatırımlara girişecek iş dünyasına önümüzdeki 30 yıl içinde belirecek iklim kaynaklı riskler konusunda ipuçları vermek. Bir bakıma, “Şu şu ülkelerde ve hatta ülkelerin şu şu bölgelerinde iklim değişiminin neden olacağı tahribat fazla ya da aşırı fazla. Yatırım stratejilerinizi geliştirirken dikkatli olun!” demek.
[30 Ekim 2013’te açıklanan araştırma raporunda, tabii ki Türkiye de yer alıyor. Rapor kamuya açık değil; sonuçlara ancak ödeme yaparak ulaşılabiliyor. Bu nedenle ülkemiz konusunda ayrıntılı bilgi elde edemedik. Ama özet raporda verilen haritaya göre, Türkiye orta riskli bir ülke. Ama Akdeniz kıyılarımızda ve güney doğuda risk hayli yüksek.]
[Haritadaki koyu kırmızı renkler aşırı riski gösteriyor. Kırmızı büyük riski, sarı orta riski yansıtıyor. Yeşilin tonları da az riske işaret ediyor.]
Araştırmayı yapan kuruluş olan Maplecroft bu tür risk çalışmalarında, finans analizlerinde ün yapmış, saygın bir şirket. İş dünyası, firmanın ileriye dönük çalışmalarla verdiği ipuçlarını ciddiye alıyor.
Maplecroft bu araştırmayı 2008’den beri her yıl tekrarlıyor. İklim değişiminin yaratabileceği su baskınlarından, kuraklıklardan, fırtınalardan, deniz yükselmelerinden ve benzerlerinden önümüzdeki 30 yıl içinde doğacak riskleri inceliyor. Bununla da yetinmiyor ve sağlık, eğitim, tarım, altyapı sistemlerinde ortaya çıkabilecek maliyetleri de hesaplıyor. Ayrıca sera gazı salımlarını, enerji kullanımını, çevre mevzuatını, ekosistem hizmetlerini irdeliyor. Öte yandan incelemeye aldığı ülkenin yönetim sisteminin önlem alma, çıkan krizlerle savaşma ve benzeri yetenekleri ile yönetim düzeninin etken işleyişini de ele alıyor. Kullanılan metodolojinin ilginç boyutlarından biri incelemenin ülke bütünlüğü içinde toptan yapılması yerine, 22 kilometrekarelik alanlara inebilmesi.
Yeni araştırmanın en çarpıcı bulgusu aşırı risk ve yüksek risk taşıyan ülke sayısının 67 olması ve önümüzdeki on yıl içinde bu ülkelerin dünya ekonomik üretiminin üçte birini sağlamaya aday bulunmaları. Bu da, iklim değişimi nedeniyle dünya ekonomisinin içine girebileceği ciddi darboğaza ışık tutuyor.
Aşırı riskli grupta yer alan on ülkenin başında Bangladeş geliyor. Onu Gine Bissau, Sierra Leone, Haiti, Sudan, Nijerya, Kongo Cumhuriyeti, Kamboçya, Filipinler ve Etiyopya izliyor.
Bu arada dünya ekonomisinde giderek ağırlığını hissettiren bazı ülkeler de ‘yüksek riskli’ grupta yer alıyor. Örneğin, (sıralamadaki yerleriyle birlikte): Hindistan (20), Pakistan (24), Vietnam (26), Endonezya (38), Tayland (45), Kenya (56) ve Çin (61).
Az, düşük riskli ülkelerin hepsi de kuzey Avrupa’da: İzlanda, Norveç, İrlanda, Finlandiya, Danimarka.
Çalışma 50 büyük kentin taşıyabileceği risklere de eğilmiş. En büyük riski taşıyanların başında Dakka (Bangladeş), Bombay (Hindistan), Manila (Filipinler), Kalküta (Hindistan) ve Bangkok (Tayland) var. Çok düşük riskli büyük kentler ise Paris ve Londra. [Acaba İstanbul’un konumu nedir?]
Sergilediği kapsamlı bulgularıyla bu çalışmanın vurguladığı önemli bir nokta var. Hükümetler sahte bir çevrecilik övüntüsünün yanında çevre felaketini pompalamaya devam ediyor olabilirler; birtakım çıkar çevreleri hesapları bozulmasın diye büyük kaynaklar harcayıp bilimsel olguları inkâr ettiriyor olabilirler. Ama iklim değişimini ciddiye alan ve altı yıldan beri böyle bir araştırmayı destekleyen yatırımcı şirketlerin sayısı, anlaşılıyor ki, hayli fazla. Bu, umut verici bir gösterge.
Atila Alpöge / Yararlanılan kaynak: Audrey Garric, Le Monde, 30.10.2013
ekogazete 